In Nederland is het bijna niet in te denken dat in landen om ons heen zoals Finland, Zweden en Noorwegen het gebruik van zakmessen onderwezen wordt op school. Het heeft denk ik voor een groot deel te maken met de veel ruigere natuur in die landen en het integreren van natuur in het onderwijs. Toch zie je ook langzamer hand een groene golf gaan door de kinderopvang en het onderwijs in Nederland en wie weet wordt ook natuur en omgaan met natuur onderdeel van ons onderwijs.

Een eerste zakmes voor jouw kind

Een zakmes voor mijn kind? Is dat wel een goed idee? Is dat niet gevaarlijk? Straks gebeuren er ongelukken! Kan jouw kind al met een mes werken? Hoe kun je je kind het beste begeleiden hierin? Er zijn heel veel vragen en vele antwoorden. Het ligt helemaal aan jouw kind en in hoeverre jij je kind vrij laat om nieuwe dingen te leren, ook als ze potentieel wat gevaarlijker zijn. Zeker in het begin is toezicht noodzakelijk en leer je het kind om een zakmes op een goede manier te gebruiken.

Is jouw kind zeven, acht jaar of negen jaar, dan kun je ze zeker leren met een mes om te gaan. Heel belangrijk is dat jouw kind weet dat een zakmes geen speelgoed is maar een echt mes. 

Ga marshmallows roosteren boven een vuur en schil of snijdt een punt aan een tak voor je marshmallow. Of bouw een tent met takken en touw. Jouw kind voelt zich geweldig om te helpen. "Zal ik dat touw doorsnijden?' , 'Laat mij maar even helpen'. Het is heel leuk te zien hoe het zelfvertrouwen van een kind een oppepper krijgt als het dingen zelf kan doen. Je kind wordt een doener in plaats van een observeerder.

Veilig gebruik

Bij het leren gebruiken zijn er een aantal regels welke je met je kind kunt afspreken. Zo heb ik altijd afgesproken van je af te snijden en goed je omgeving in de gaten te houden. Ben jij een stok aan het ontdoen van schors en staat er iemand te dichtbij doe dan een stapje opzij om iedereen veilig te houden. Houd een tak van je af en snij altijd van je af. Je kunt ook de afspraak maken dat als er een mes wordt gebruikt, er altijd een ouder of verzorger bij moet zijn. 

Is een mes nog een stap te ver, dan kun je ook starten met een takkenschiller. Op deze manier kun je al wat basisvaardigheden aanleren, welke straks gebruikt kunnen worden bij het hanteren van een eerste zakmes.

Het hangt helemaal van je kind af op welke leeftijd je het een zakmes geeft. Sommige kinderen zijn er nog niet aan toe en andere kinderen kunnen het op jonge leeftijd al.  Je kent je kind zelf het beste en jij bent degene die het beste kan inschatten of het al zo ver is. Het ligt helemaal aan jezelf; hoeveel ruimte geef jij je kind? Houdt zeker in het begin altijd toezicht en leer je kind hoe het zakmes te hanteren. 

Het Kenniscentrum voor Letselpreventie schreef een mooi stuk met tips hierover. Niet alleen over het gebruik van een zakmes maar ook bijvoorbeeld over het hanteren van gereedschap. Hun slogan 'Met een beetje risico komen ze er wel', spreekt mij in ieder geval erg aan! Het stuk heet Spelsuggesties voor spelen met gevaarlijke voorwerpen en vindt je hier terug. 

Laat je je kind met en takkenschiller of zakmes om gaan maar heb je zo je twijfels of het wel veilig is? Kies dan voor handige snijbestendige handschoenen. Ik heb ze in verschillende soorten in mijn assortiment.

Basisregels die je kunt afspreken:

• Niet lopen of rennen met een mes.
• Altijd van je af snijden en niet in de richting van andere kinderen.
• Leer om een mes veilig open en dicht maken.
• Bepaal samen waar en wanneer een mes gebruikt kan worden

Keuze voor een zakmes of takkenschiller

De keuze voor een zakmes begint met het kind zelf. Is jouw kind verantwoordelijk, heeft het al ervaring met een zakmes, of wil je een eerste stap zetten in het omgaan met zakmessen? 

Beginners & jonge kinderen

Als beginner zou ik een takkenschiller aanbevelen. Hiermee kunnen ze al heel veel zelf. Ze kunnen een punt schillen aan een tak, een tak ontdoen van schors en ook een beetje zagen. Handig als je een hut gaat maken in het bos, een vuur gaat maken en takken klein wilt maken of een punt aan jouw stok om een broodje te roosteren boven een vuur.

Oudere kinderen (8+) en gevorderden

Kies altijd voor een zakmes met een botte punt, maar wel een echt en scherp mes.

• Een bot mes is gevaarlijker dan een scherp mes, want er wordt vaak minder voorzichtig mee omgegaan. Ook moet er meer kracht gezet worden met een bot mes, waardoor het mes weg kan schieten. Houd het zakmes dan ook scherp.
• Een goede keuze is een zakmes met een blokkeersysteem. Dit zorgt ervoor dat het lemmet wordt vergrendeld na het uitklappen en voorkomt het plotseling dichtklappen.

Het Franse merk Opinel heeft zo'n prachtig en scherp mes mèt een zeer praktische vergrendeling. Ik heb dit prachtige inklapbare Opinel zakmes voor kinderen sinds deze zomer in het assortiment en het is een groot succes! 

Prachtig om cadeau te geven voor een verjaardag of de feestdagen, als je gaat kamperen of op avontuur gaat.

Avontuurlijk spelen

Wel op avontuur maar liever zonder een zakmes? Uiteraard kan dat ook. Probeer samen vuur te maken, ga op pad met je verrekijker, zoek insecten of bouw een hut met Stick-Lets. Er is genoeg te bevelen en ontdekken. In de categorie Spelen & Ontdekken vind je heel veel avontuurlijke buitenspeelgoed én bijpassende boeken. Kom je er niet meer uit, dan kun je altijd via de chat om advies vragen.